MIELINIZACJA KOMÓREK NERWOWYCH – Wielu rodziców dzieci uszkodoznych neurologicznie lub wcześniaków na pewno uslyszało z ust neurologa lub przeczytało w wypisie karty szpitalnej hasło: niedokonana mielinizacja. Co oznacza to dziwnie brzmiące pojęcie w praktyce i dlaczego jest tak ważne w rozwoju dziecka?

Wiele ciekawych informacji na temat mielinizacji komórek można odnaleźć w książce Lise Eliot pt. Co tam się dzieje?. Według autorki, z długim okresem rozrastania się dendrytów i synaps zbiega się proces decydujący o ostatecznym kształcie układu nerwowego- MIELINIZACJA. 

– Czym zatem jest MIELINA? – otóż jest to substancja tłuszczowa otaczająca aksony, która działa jak izolator elektryczny i ma zasadniczne znaczenie dla prawidłowego przepływu informacji w mózgu. Wiązki włókien nerwowych zawierać mogą wiele tysięcy różnorodnych aksonów. Ponieważ włókna te znajdują się bardzo blisko siebie, istnieje ryzyko powstania między nimi spięć i zakłóceń elektrycznych. W celu zapobieżenia tym zakłóceniom, a w związku z tym zniekształceniom przesyłanym przez włókna informacjom, każde z nich otoczone jest osłonką mielinową. Jeszcze ważniejszym zadaniem mielinizacji jest przyspieszenie tempa przesyłania impulsów elektrycznych. Neurony przesyłają je nie za pośrednictwem przepływu elektronów, lecz jonów rozpuszczonych w soli – takich pierwiastków jak sód, wapń, potas oraz chlor o ładunku ujemnym. Niestety błony komórkowe są nieszczelne. Kiedy przez akson biegną impulsy elektryczne, niektóre jony przeciekają przez błonę, zmniejszając tempo ich przepływu. Rozwiązaniem tego problemu dla organizmu jest mielinizacja, która działa jak uszczelka dla błony komórkowej. Jeśli neurony wypuszczą długie i liczne gałęzie oraz utworzą synapsy, które składają  się w sumie na w pełni uformowane podstawowe obwody mózgu, to obwody te nie mogą sprawnie funkcjonować, dopóki nie zostaną otoczone mieliną. O ogromnym znaczeniu mieliny dobitnie świadczą dolegliwości osób cierpiących na choroby wywołane przez rozpad osłonki mielinowej, czyli demielinizację, np stwardnienie rozsiane. U takiej osoby pojwiają się w końcu poważne niedobory sprawności czuciowej i ruchowej- takie jak zaburzenia wzroku i porażenia kończyn dolnych – ponieważ jej nerwy nie są w stanie prawidłowo przewodzić potencjałów czynnościowych.

Kiedy rozpoczyna się mielinizacja?

Według Lise Eliot -mielinizacja zaczyna się we włóknach nerwowych rdzenia kręgowego już w piatym miesiącu ciąży, ale aksony komórek mózgowych pozbawione są osłonek aż do dziewiątego miesiąca. Zatem wielu rodzióców wcześniaków słyszy informacje o niedokonanej mielinizacji. Proces mielinizacji jest procesem stopniowym i długotrwałym, ponieważ osłonki mielinowe pomalutku przybierają na gubości i uzyskują dojrzałą strukturę.

Czy w całym mózgu proces mielinizacji następuje w tym samym czasie?

Eliot twierdzi, że nie. Pisze wręcz, że, w różnychy obszarach mózgu procesc ten postępuje w bardzo odmiennym tempie. Kolejność mielinizacji poszczególnych rejonów mózgu jest w znacznym stopniu zdeterminowana genetycznie i powiela etapy filogenezy, bowiem włokna aksonalne w starszych rejinach mózgu (kontrolujących podstawoe czynności życiowe i odruchy bezwarunkowe), otrzymują osłonki nad długo przed  włóknami rejonów młodszych, wyżej położonych- korowych. Chociaż jednak geny ustalają porżadek czasowy mielinizacji włokien różnych obszarów mózgu, to stwierdzono, że na grubość osłonek pojedynczych aksonó, czyli stopień mielinizacji, ujemny wpływ wywierają czynniki środowiskowe, takie jak niedożywienie. Nie wiadomo jeszcze, czy środowisko dziecka lub jego doświadczenia mogą wywierać również korzystny wpływ na mielinizację, ale jest to niewątpliwie fascynujący temat do badań.

Jak zbudowana jest mielina?

Składa się w około 80 % z tłuszczów, w tym ok 15 % z cholesterolu, a w pozostałej części z białek. Jest ona wytworem szczególnego rodzaju komórek glejowych, tak zwanego gleju skąpowypustkowego, których liczba zależy od jakości spożywanych pokarmów we wczesnym okresie życia. Przede wszystkim zwłaszcza z powodu zapotrzebowania na tłuszcze niezbędne do wytwarzania mieliny pediatrzy zalecają zwiększenie ich zawartości w pożywieniu dzieci zwłaszcza do 2 roku życia.

W jaki spoób wspierać proces mieliniazacji zwłaszcza u dzieci uszkodoznych neurologicznie, cierpiących min na mózgowe porażenie dziecięce?

Przede wszystkim trzeba zadbać o odpowiednią DIETĘ ! Dieta wysokotłuszczowa jest preferowaną formą leczenia pewnych posatci padaczki u małych dzieci, ponieważ niedostateczna mielinizacja może przyczynić się do występowania napadów padaczkowych, pozwalając na zbyt wiele elektrycznych przeskoków między neuronami. Zdaniem NEUROSENSORKA, do ustalenia odpowiedniej diety należy zgłosić się do rozsądnego neurologopedy współpracującego z doskonałym pediatrą i ustalić właściwy sposób działania.  Z naszego doświadczenia i obserwacji możemy śmiało napisać, aby do codzienności należy włączyć takie produkty jak własnoręcznie robione masło klarowane bez kazeiny oraz olej kokosowy. W ten sposób dostarczymy większą ilość zdrowych tłuszczy wpływając na proces mielinizacacji, ale także na podleczenie przewodu pokarmowego u dzieci cierpiących na refluks żołądkowy.